Iedereen kijkt met grote interesse naar Facebook en onze grote vriend Zuckerberg. Na het Cambridge Analytica ‘schandaal’ was er de grote Facebook bug/hack. We willen allemaal graag weten hoe Facebook het had kunnen voorkomen, en hoe ze hun leven gaan beteren. Ook de andere social media hebben steeds meer uit te leggen volgens ons. Wat gebeurt er met onze data? Door wie worden we onbewust beïnvloed?
Maar bijna niemand heeft het over Google.
OK Google!
Google bestaat 20 jaar (wist ik ook niet), en om dat te vieren krijgen we een kijkje in de toekomst. Hoe ziet dat er uit volgens Google? Meer van hetzelfde! Maar vooral:
Meer van jouw tijd.
Was het ooit de bedoeling van Google om je zo snel mogelijk op weg te helpen naar de website van je bestemming, is dat nu het tegenovergestelde. Ze willen helemaal niet meer dat je weg gaat van google.com, want daar kunnen ze je namelijk het makkelijkst volgen en jou de meest toegespitste reclame voorzetten.
Nu al zet de Google zoekmachine de daadwerkelijke zoekresultaten steeds lager op de pagina, onder de advertenties en reclames. Zoek naar Facebook en de eerste resultaten vallen buiten beeld. Zoek op Apple, en je krijgt eerst de dichtstbijzijnde (web)winkels:
Ook worden wikipedia-samenvattingen direct getoond, zodat je de belangrijkste info al hebt zonder dat je ooit de wikipedia website bezocht hebt.
Kijkje in de toekomst
Dat gaat steeds meer gebeuren. Een van de nieuwe plannen: zoek naar een artiest en je krijgt een samenvatting van nieuws en geschiedenis over deze persoon. Direct onder de google zoekbalk. Je hebt nog geen pagina verder geklikt. Het was al bekend dat als verschillende mensen dezelfde zoektermen invoeren bij google, ze verschillende (volgorde van) resultaten te zien krijgen. Als google nou ook nog gaat zorgen dat jij langer op hun pagina blijft, zal dit verschil nog groter worden.
Heeft Google hier kwade bedoelingen mee? Ze hadden toch ooit ‘don’t be evil’ als motto? Nee hoor, Google is alleen met heel andere dingen bezig dan wij over het algemeen denken.
Wat doet Google?
Een zoekmachine maken! Toch?
Fout!
Telefoons maken?
Ook niet!
Google maakt Kunstmatige Intelligentie (AI).
En om AI te kunnen maken heb je heel veel data (gegevens) nodig. Een kunstmatige intelligentie moet namelijk leren hoe het naar gegevens moet kijken voordat het de gegevens kan gebruiken. En hoe meer data je de AI geeft, hoe beter deze kan leren.
De hele grap is dat wij al die data gratis aan Google weg aan het geven zijn door Google producten te gebruiken. Omdat ze een fijn gratis e-mail adres hebben. Omdat ze een leuke website met filmpjes hebben. Omdat ze zulke verrekt handige telefoons maken. Die, als je je camera opent, direct alle objecten in je omgeving zal gaan scannen, opsturen naar Google en naadloos op jouw beeldscherm zal gaan aangeven welk merk stoel er naast je staat en waar je die het goedkoopst kan kopen.
Je krijgt de antwoorden al voordat je de vraag hebt gesteld. Ook als je de vraag niet eens wilde stellen.
Waar dat heengaat?
Als jouw data een AI wordt
Ik hoop in elk geval niet dat het deze kant op gaat. Dit is een gelekt intern Google filmpje waarin een mogelijke toekomst wordt verkend. Ik kan het erg aanraden om te kijken, omdat het veel duidelijk maakt over hoe Google denkt.
Dat een AI voor je bepaalt wat je wilt gaan doen, of wat goed voor je is, is een interessant idee. Een computer is namelijk neutraal. zou je denken. Die heeft geen emoties, en zal geen persoonlijke voorkeuren laten meewegen.
Het probleem is dat dat niet waar is. Een AI is nooit neutraal, omdat de data waarop hij getraind is nooit neutraal is. Waarom dat zo is, is een vrij ingewikkeld en technisch verhaal, maar zeker iets wat meer mensen zouden moeten weten (als je wilt kun je er hier of hier uitgebreider over lezen). In het kort: de data die we verzamelen komt voort uit de vragen die we stellen, en die komen voort uit onze persoonlijke voorkeuren.
Een AI wordt daarom dus getraind op onze persoonlijke voorkeuren en overtuigingen.
Een gevolg hiervan kun je zien als computers vals gaan spelen. Door onze vooroordelen zien we bepaalde ‘regels’ over het hoofd en voeden we deze dus ook niet als data aan AI. Het is de AI dan ook niet aan te rekenen dat deze gebruik maakt van de ‘mazen in de wet’. Het doel van een AI is om op een zo efficiënt mogelijke manier van A naar B te komen. Als de efficiëntste manier volgens een mens valsspelen is, dan heeft de computer daar weinig boodschap aan, zo lang het niet oorspronkelijk als regel was opgegeven.
Daarnaast zal een AI nooit een compleet wereldbeeld hebben, omdat hij niet alles kan weten. Net zoals een mens niet alles kan weten. Omdat niet alles meetbaar is. Omdat de dataset niet compleet is.
Dit is wat ik heb kunnen vinden over waar Google op het moment mee bezig is. Ik ben erg benieuwd welke kant het op gaat. Hoe lang blijven we onze data gratis weggeven, wat moet er gebeuren voordat we dit erg vinden? Gaan we geld vragen voor onze data? Of hebben we het er voor over en gaan we het nooit erg vinden? Moet het gereguleerd worden door een overheid, of gaan we er zelf iets over zeggen?
Meer gedachtes hierover kun je vinden in de Zomergasten aflevering met Marleen Stikker. Tussen 39:50 en 48:25 gaat het over Google, data en AI.